فهرست مطالب

نقد زبان و ادبیات خارجی - سال ششم شماره 12 (بهار و تابستان 1393)

نشریه نقد زبان و ادبیات خارجی
سال ششم شماره 12 (بهار و تابستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/03/23
  • تعداد عناوین: 13
|
  • احسانه اسحاقی*، کیان سهیل صفحه 1

    چ جی ولز در مقام پدر داستانهای علمی تخیلی از مفهوم نسبیت زمان در داستانهایش سود جسته و نشان داده است که چگونه پیشرفتهای فن آوری با از بین بردن حد فاصل میان زمان و مکان باعث تغییر مفاهیم فیزیک کلاسیک به فیزیک مدرن می گردند. این تفاوت با اپاسیته (Opacityبه معنی غیر قابل نفوذ در برابر نور و بطور کلی انرژی) ، مقاومت در برابر جاذبه و همچنین آزادی حرکت در زمان بوجود می آید. در این مقاله، آثار اچ جی ولز که نمایشگر چگونگی تبدیل انسان به ماشین (دیگریت) - و مقاومت در برابر جاذبه - که در نهایت منجر به از بین رفتن کل بشریت خواهد شد، مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این بررسی، نیل به این نتیجه است که دلیل اصلی سفر انسان در زمان در آثار ولز، اپاسیته می باشد.

    کلیدواژگان: داستانهای علمی تخیلی، ماشین زمان، شفافیت و اپاسیته، سایبرگ، نامرئی بودن، سرعت
  • کیان سهیل، شهره چاوشیان* صفحه 17

    در این مقاله پژوهشگر بر آن است که به بررسی نحوه ی پردازش شخصیت زن و بازنمود هویت جنسیتی و فاعلیت زنانه در نمایشنامه ی ”دوران گذشته“ اثر نمایشنامه نویس پساتجددگرا، هارولد پینتر،بپردازد. این پژوهش در حوزه ی نظری فمینیسم پساتجددگرا و با ارجاع به نظریه جودیت باتلر صورت می گیرد. خوانش باتلری هویت زنانه در نمایشنامه ”دوران گذشته“ نشان دهنده ی این واقعیت است که نمایشنامه نویس،ضمن مردود دانستن باورهای جوهرگرایانه،هویت جنسیتی شخصیت زن را،از یک سو،برساخته ی گفتمان های غالب فرهنگی- اجتماعی و هنجارهای نظارت گر پدرسالارانه و،از سوی دیگر، پیامد اجراگری و تکرار سیاقی این هنجارها توسط سوژه می داند. آنچه شخصیت زن را از شخصیت مرد متمایز می سازد،اما،توانایی انکارناپذیر او در انجام انحاءای از اجراگری است که ضمن تکرار سیاقی هنجارها، به جای تولید و بازتولید، آنها رابه چالش می کشد و دچار آشفتگی می سازد. تکرار نقیضه پرداز هنجارها توسط شخصیت زن نمایشنامه به فعال سازی ظرفیت ها و امکانات بالقوه ای که در سرشت اجراگری نهان اند منجر می شود،که خود می تواند واژگون سازی هویت برساخته را درپی داشته باشند و اجراگری شخصیت زن در این نمایشنامه او را قادر به ساخت شکنی هویت برساخته از گفتمان غالب و هنجارهای نظارت گر حاکم در عرصه ی فرهنگ،ایجاد گسست در تقابل های دوگانه زن/مرد، زنانه/مردانه، مونث/مذکر، زیر سئوال بردن انگاشت وجود نسخه ای اصلی و اولیه از هویت جنسیتی،به چالش کشیدن ماتریس ناهمجنس خواهی و روابط پایا و پیوسته در تسلسل جنس/هویت جنسیتی/میل جنسی/جنسیت می سازد. علاوه بر این،شخصیت زن،بواسطه ی اجراگری، تکرار نقیضه پرداز و جعل هویت،به ساحت فاعلیت و عاملیت وارد شده،به درجه ای از قدرت و توانمندی می رسد که پیش از آن کمتر شخصیت زنی بدان نائل گشته است.

    کلیدواژگان: دوران گذشته، جودیت باتلر، هویت زنانه ی برساخته، واژگون سازی هویت برساخته، عاملیت زنانه
  • فروزان دهباشی شریف، نیکا خمسی* صفحه 43

    استعاره و تشبیه دو آرایه ادبی هستند که شکسپیر در تراژدی بزرگ خود، مکبث، از آنها به وفور استفاده کرده است. این تحقیق، مطالعه ای موردی بر روی سه ترجمه این اثر توسط فرنگیس شادمان ، علاء الین پازارگادی، و داریوش آشوری، به شکل بررسی توصیفی و مقابله ای است. محقق از شیوه های ترجمه نیومارک (نیومارک، رهیافتها 88) برای بررسی ترجمه استعاره ها، و راهبردهای پیرینی (پیرینی 31) برای بررسی ترجمه تشبی هات به عنوان چارچوبهای نظری این تحقیق استفاده کرد. پس از تجزیه و تحلیل 260 استعاره و 66 تشبیه که به شکل تصادفی با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه مورگان انتخاب شدند، مشخص شد که در این سه ترجمه، راهبردهای «بازآفرینی تصاویر» (راهبرد مورد نظر نیومارک)، «ترجمه مفهومی»، و «جایگزینی تصاویر» بیش از سایر راهبردها به کار رفته اند که بیش از همه به ترتیب در ترجمه های شادمان، پازارگادی، و آشوری مشاهده شدند. راهبرد پیشنهادی پیرینی، «ابقاء تصاویر»، بیش از همه در ترجمه شادمان به کار رفته است. روش آماری مجذور خی نشان داد که تفاوت معنی داری میان راهبردهای به کار رفته برای ترجمه استعاره ها و تشبی هات در این سه ترجمه وجود ندارد.

    کلیدواژگان: استعاره، تشبیه، ترجمه استعاره، ترجمه تشبیه، مکبث
  • سمیه دل زنده روی*، هلن اولیائی نا صفحه 63

    ترجمه همواره نقش مهمی در پر کردن شکاف بین فرهنگ ها و زبان های مختلف و معرفی ابعاد ادبی جدید به ادبیات زبان مقصد ایفا کرده است. بر خلاف این باور رایج که ترجمه در مقایسه با اثر اصلی جایگاه فرعی دارد، در مقاطع زمانی مختلف ثابت شده است که ترجمه به حدی در زبان مقصد تاثیرگذار است که حتی در ادبیاتی غنی و کهن همچون ادبیات فارسی به الگویی برای نویسندگان تبدیل می شود. پژوهش حاضر تلاش می کند با تاکید ویژه بر برهه زمانی بین سالهای 1300 تا 1350هجری شمسی، یعنی هنگامی که شیوه های جدید نویسندگی از قبیل «تک گویی درونی» و«سیلان ذهن» به نظام ادبی فارسی معرفی شدند، تاثیر ترجمه را از ادبیات غرب در سال های بین 1200 تا 1350بر ادبیات معاصر فارسی مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور، مفاهیم نظریه نظام چندگانه و برنامه ریزی فرهنگی اون زهر به عنوان چارچوب نظری تحقیق و جهت بررسی این مسئله که ترجمه از ادبیات مدرن انگلیسی چگونه بر نگارش رمان مدرن فارسی تاثیر گذاشته است انتخاب شد. مشاهده شد که عوامل مختلفی باعث شدند ترجمه رمان های غربی جایگاهی مرکزی در نظام ادبی فارسی پیدا کنند و به موجب آن شیوه های جدید نویسندگی از قبیل تک گویی درونی و سیلان ذهن به رمان مدرن فارسی راه یابند.

    کلیدواژگان: ترجمه، نظام ادبی، اون زوهر، تک گویی درونی، رمان فارسی
  • فاضل اسدی امجد، امیر ریاحی نوری* صفحه 99

    مقاله حاضر به بررسی و کاوش پیرامون حوادث پس از جنگ واترلو و ایدئولوژی برآمده از آن در سدهء نوزدهم میلادی می پردازد. اسلوب و رویکرد ادبی استفاده شده در این مقاله نو تاریخ گرایی است که پایه های آن را در نظریات فیلسوف، باستان شناس و مورخ شهیر قرن بیستم میشل فوکو می توان یافت. این مقاله ضمن بررسی حوادث پس از نبرد واترلو در انگلستان قرن نوزدهم، به واکاوی نقش حامیان و مدافعان ایدئولوژی پس از جنگ واترلو در بزرگ نمایی پیروزی حاصله و برجسته سازی نقش ارتش بریتانیا و علی الخصوص اشخاص وابسته به حزب حاکم می پردازد. در این راستا، نقش شعرای وابسته به دولت وقت در قامت بازوی فرهنگی دستگاه تبلیغات بریتانیا تشریح و تبیین می گردد. پس از آن، نقش صاحبان نشر در مقام محافظان قدرتمند ایدئولوژی پیش گفته و سرکوب کنندگان گفتمان های مخالف بررسی شده است. علاوه بر آن، در هر بخش دیدگاه انقلابی لرد بایرن و پاسخ وی به مدافعان گفتمان فوق الاشاره با خوانش شاهکارش دون ژوان و شعر رویای رستاخیز مورد بررسی و کاوش قرار می گیرد.

    کلیدواژگان: تاریخ، نو تاریخ گرایی، ایدئولوژی، جنگ واترلو، قدرت
  • فاطمه زلیکانی*، احد مهروند صفحه 117

    مان همه چیز فرو می پاشد اثر چینوا آچیبه، نویسنده و منتقد نیجریایی، از تاثیرگذارترین آثار ادبیات پسااستعماری است. این رمان در تقابل با گفتمان استعمار و با دو هدف عمده ارائه تصویری واقع گرایانه و اصیل از آفریقای تحت سلطه و نمایش ابعاد مخرب ورود استعمارگران به رشته تحریر درآمده است. جستار پیش رو، با استمداد از روایت شناسی ژرارد ژنت که مشتمل بر سه سطح داستان، متن و روایت است، بدین پرسش اساسی پاسخ می دهد که چگونه آچیبه عنصر زمان را در راستای برجسته سازی دو هدف یاد شده به خدمت می گیرد. از آن جا که ژنت توجه خود را صرفا به لایه متن معطوف کرده است، این پژوهش از روایت شناسی سیمور چتمن جهت استخراج لایه داستان در رمان سود می برد. دستیابی به لایه داستان جهت مقایسه دو سطح داستان و متن ضروری است. در این راستا، ابتدا عنصر زمان از نظرگاه ژنت با سه محور نظم، تداوم و بسامد و نیز واحد های سازنده داستان از نظرگاه چتمن ارائه می شود تا با مفاهیم مورد نظر آشنایی حاصل شود. در ادامه با استناد به بخش هایی از رمان، کارکرد زمان در راستای دو هدف نویسنده شرح داده می شود. این پژوهش، نشان داد دو هدف متمایز آچیبه در هر یک از دو بخش رمان، نه تنها تداوم و نظم ارائه مواد داستان را تحت تاثیر قرار می دهد، بلکه شکل گیری داستان را در معنای سلسله رویداد های دارای رابطه منطقی، نیز به تاخیر می اندازد. رمان به لحاظ بسامد، تفاوتی را در دو سطح داستان و متن نشان نمی دهد.

    کلیدواژگان: چینوا آچیبه، همه چیز فرو می پاشد، ژرارد ژنت، درنگ، حذف، صحنه، زمان پریشی، رخداد هسته ای، رخداد پیرو
  • صالح طباطبایی صفحه 159
  • مریم ساسان، مهوش قویمی* صفحه 197

    کوندرا در رمان هایش دنیایی ترسیم می کند سرشار از تفکر و پرسش. این تفکرات همواره پیرامون انسان و هستی او و به نوعی سرگشتگی و سختی بودن در این جهان شکل گرفته اند.
    در این مقاله نگاهی داریم به مضامینی که در آثار کوندرا از رمانی به رمان دیگر تکرار می شوند، تا مشخصات و ویژگی های بارز رمان های او را برجسته سازیم. مفاهیم هویت و مهاجرت و تاثیری که یکی از دیگری می پذیرد، مفاهیمی هستند که کوندرا با پردازش شخصیت هایش آنها را می پروراند تا از این رهگذر به شناختی کلی از انسان دست یابد.
    یکی از مسائل بنیادینی که کوندرا در رمان هایش پی می گیرد، مسئله مفهوم هویت، چگونگی شکل گیری آن و دگرگونی های آن است که در هر رمان به گونه ای متفاوت خودنمایی می کند. در این مقاله با تکیه بر رمان جهالت، هویت شخصیت های مهاجر در کشور مادری و در کشور میزبان، مورد مطالعه قرار خواهد گرفت و مسئله مهاجرت ناگزیر که احساسات گاه متناقضی را در شخصیت ها بر می انگیزد، بررسی خواهد شد.

    کلیدواژگان: هویت، مهاجرت، بازگشت عظیم، سرزمین مادری، غربت در وطن
  • شیده احمدزاده هروی، نرگس منتخبی بخت ور* صفحه 233

    این مقاله جستاری است بر نقش زبان در تئاتر ریچارد فورمن از زاویه ی «کودکی» و «بالقوگی» در اندیشه ی سیاستی جورجو آگامبن. زبانی که فورمن در اجراهایش برای بازیگران به ارمغان می آورد، مقابل ارجاع و دلالت به دنیای پیرامون می ایستد و آن چه را که تجربه ناپذیر و بیان نشدنی است به صحنه می کشد. هر آنچه بازیگران از آن سخن می رانند، یا به عبارت بهتر، به کلام درمی آورند، در پیکره ی زبان و نظام ارجاع نمی گنجد و این است تجربه ی کودکی و بالقوگی ناب از منظر آگامبن. کودکی، پویایی حاصل از بودن در «میانگی» بین زبان و آوا، گفتمان و صدا است و هیچ گاه به یکی از این دو بسنده نمی کند. از این رو، دیالوگ ها نه به تک گویی های مهمل، بلکه به دنیایی ماسوای دنیای ملموس و دلالت پذیر و از قبل تجربه شده اشاره می کنند که در آن تماشاگران دستخوش نوعی از «نادانستن» و یا «بی دانشی» خاص کودکی می شوند. این تجربه ی نوین از زبان و ماده اش، یعنی تجربه ی رخ-دادن زبان و نه دنیای بیرون و ارجاعاتش، بالقوگی دلپذیری را در اختیار تماشاگران قرار می دهد. این بالقوگی، از نگاه آگامبن، ناب ترین و حقیقی ترین تجربه ی سیاسی است که انسان می تواند از آن بهره ببرد. بالقوگی، به معنای پایداری مقابل بالفعل های قدرت، می تواند خاستگاه هنری «ناکارآرا» باشد که هرگز اسیر به فعل درآمدن های نظام های حاکم نمی شود و در کودکی و رنگارنگ توانش استوار باقی می ماند.

    کلیدواژگان: ریچارد فورمن، جورجو آگامبن، بالقوگی، زبان، کودکی، ناکارآیی
  • مهرگان نظامی زاده، سید مهدی مهدوی* صفحه 251

    در مقاله حاضر به بررسی چند ترجمه از رمان بیگانه اثر ماندگار آلبرت کامو نویسنده فرانسوی می پردازیم. شخصیت اصلی داستان فردیست به نام مورسو که انسانی خونسرد و بی تفاوت است. رفتارهای نا متعارف قهرمان رمان از سرشت و غریزه وی نشات می گیرد؛ رفتاری در تقابل با جامعه ای که بر اساس عقل و منطق عمل می کند و ناگزیر نمی تواند مورسو را بفهمد، و بنابراین او را غریب و بیگانه می پندارد.
    در اینجا قصد داریم دو مقوله تقیید معنایی و وفاداری در ترجمه را در برگردان موضوع اصلی رمان - تقابل سرشت مداری و خرد مداری - در متن اصلی به چالش بکشیم. برای این منظور به بررسی عملکرد مترجمان در مواجهه با دو واژه «طبعا» و «عقلانی»، با توجه به نظریه های برمن و وینه و داربلنه می پردازیم.

    کلیدواژگان: مورسو، طبع، عقل، تقییدمعنایی، وفاداری در ترجمه
|
  • Ehsaneh Eshaghi, Kian Soheil Page 1

    H.G. Wells, as the forefather of science fiction has used the relativity of time in his stories, and has manifested how through shattering the boundaries between time and place, the technological advances have changed the notions of classical physics into modern physics. These changes are inserted via opacity, resistance to the gravitational force and also freedom in movement to and fro in the time zone. In this article, Wells's science fiction stories which show the transformation of the human into machines, otherness, and resistance to gravity which would result in the devastation of the whole humanity have been studied, with the aim of coming to this conclusion that the main reason of the time traveling of the humans is opacity in Wells's science fiction.

    Keywords: science fiction, time machine, transparency, opacity, cyborgs, invisibility, speed
  • Chohreh Chavoshian, Kian Soheil Page 17

    To investigate the problematics of the representation of female subjectivity and gender identity in Pinter’s drama, the present research adopts Judith Butler’s poststructuralist feminist views as its theoretical framework and applies them to one of the dramatist’s most celebrated plays, “Old Times”. In her theory, Butler focuses on such issues as the representation, construction and subversion of gender identity as part of her commitment to redress sexual oppression. Rejecting the idea of a substantial internal gender core, Butler promotes her theory of performative gender identity: the idea that gender is constructed through the stylized repetition of some ritual acts. The critic, moreover, locates the site of subversion and agency in such performative acts as parodic repetition and impersonation that displace regulative norms through hyperbole, dissonance and internal confusion. The study of Pinter’s representation of female identity and subjectivity in the light of Butler’s critical theories reveals that the prevailing sociocultural discourses function to naturalize woman’s identity and to introduce heterosexuality and binarized gender identities as the only normal type of sexuality. Pinter’s female characters in “Old Times,” however, challenge the imposed identities and roles through such subversive performative acts as the foregroundation of the constructed nature of the binarized gender identities, the heterosexual matrix of intelligibility, and the relations of coherence and continuity between sex/gender/desire/sexuality. Through their subversive performative acts, Pinter’s female characters also manage to displace the archetypal identities and roles assigned to them through the adoption of such strategies as parodic repetition and impersonation.

    Keywords: Old Times, Judith Butler, Female gender identity, Construction of identity, Subversive performativity
  • Nika Khamsi, Forouzan Dehbashi Sharif Page 43

    Metaphor and simile are two figures of speech widely used by Shakespeare in his great tragedy, Macbeth. In this corpus-based descriptive comparative study, three Persian renderings of Macbeth by Shadman, Pasargadi, and Ashouri were examined. Newmark’s procedures (Newmark, Approaches 88) for translating metaphors and Pierini’s strategies (Pierini 31) for similes were employed as the frameworks of the study. Analyzing 260 randomly selected metaphors and 66 similes based on Morgan’s table of sample size, the researcher concluded that the most frequently used strategies for translating metaphors in the translations were “reproducing the same image” (Newmark’s most preferable strategy), “conversion to sense”, and “replacing the image”, which were mostly observed in Shadman, Pasargadi, and Ashouri’s renderings respectively. Pierini’s suggested strategy, “retention of the same vehicle”, has been mostly applied by Shadman. Chi-square statistical procedure indicated that the difference between the three translators’ applied strategies was not significant for the metaphors and similes.

    Keywords: Metaphor, Simile, Translation of Metaphor, Translation of Simile, Macbeth
  • Somayeh Delzendeh Roudi, Helen Ouliaeinia Page 63

    Translation has always played a significant role in bridging the gap between different cultures and languages; in introducing new literary aspects to the body of literature in the recipient language. Despite the general belief that translation is of secondary status in comparison to the original work, it has, at different points in time, proved to be so influential to the point of becoming a model in even a rich and old literature such as Persian. This study seeks to investigate the role of translation from western literature between 1200 and 1350 (AHS) on Persian contemporary literature; particularly from 1300 to 1350 when novel and new techniques of writing such as interior monologue and stream of consciousness were introduced to Persian literary system. To this end, Even-Zohar’s (2010) concepts of polysystem theory and culture planning have been selected as the framework of study to see how translation from modern English literature has influenced Persian modern novel writing. It is observed that different factors caused translation from western novels to occupy a central position in Persian literary system whereby new techniques of writing such as interior monologues and stream of consciousness have found their way in modern Persian novel.

    Keywords: translation, literary system, Even, Zohar, interior monologue, Persian novel
  • Amir Riahi Noori, Fazel Asadi Amjad Page 99

    The purpose of this paper is to elucidate the events in the aftermath of waterloo war and the ideology arising from it in the 19th-century England. The researchers are inclined to survey post-waterloo discourses in the light of New Historicism which is grounded on the mind-sets of the illustrious 20th-century philosopher, cultural historian, and archeologist Michel Foucault. The research elaborates on the crucial role the guardians of post-waterloo war ideology take in highlighting the significance of the battle in addition to explicating their role in foregrounding the weight of the English Army and its Tory commander, Lord Wellington in the victory. In this regard, Lord Byron's contemporarie's part as the cultural arm and propagandists of the dominant Tory Party has been discussed. What is more, the dominance and significance of major Tory publishers as staunch defenders of the English power structure has been analyzed in this paper. Last but not least, Lord Byron's revolutionary stance and response towards the above-mentioned ideology was illuminated in each section.

    Keywords: history, New Historicism, ideology, Waterloo War, power
  • Fatemeh Zoleykani, Ahad Mehrvand Page 117

    Chinua Achebe’s Things Fall Apart, is considered to be the most impressive account of an African culture being affected by European culture. The novel was written to provide an authentic account of African culture and to portray the detrimental effect of the Europeans’ arrival on the invaded lands. Drawing on Gerard Genette’s theory of narrative, we attempted to discover the story/text discrepancies of the novel. Given that Genette mostly concentrated on the level of text, this study would additionally benefit from Seymour Chatman’s theory on narrative. In unearthing the difference of the plotted course of events from their actual route, we gave special attention to the narrative time and its manifestation in the level of text. We particularly answered to this question that how Achebe brings narrative time at his disposal to fulfill his divergent intention in the two parts of the novel. In so doing, Genette’s definition of narrative time, embracing three elements of order, duration, and frequency, as well as Chatman’s definition of the building blocks of story is provided. The researchers, then, magnified the function of narrative time throughout the novel. The result of this study not only demonstrated the want of story in the first part of the novel, but also revealed how Achebe’s different intentions necessitated dissimilar duration and order of presentation of incidents in the two halves of the novel. It should be mentioned that no discrepancy was observed between the level of story and text in terms of frequency.

    Keywords: Chinua Achebe, Things Fall Apart, Gerard Genette, Pause, Ellipsis, Scene, Anachrony, Kernel event, Satellite event
  • Alireza Ahmadi Raad, Seyyed Bakhtiar Sadjadi Page 137

    The present paper attempts to closely read Richard Foreman’s Eddie Goes to Poetry City (Seattle Version, 1991) in terms of Ernesto Laclau’s Post-Marxist approach to the analysis of the subject with special reference to his concept of the empty signifier. The emergence of Laclau’s Post-Marxism dates back to the mid-80s de facto with his detachment from reductionist Marxism, which at the same time, led to the reformulation of his discourse theory. In practice, Laclau’s discursive-analytical notion of ideology and hegemony eventuated in the deconstruction of key concepts including discourse, floating signifier, empty signifier, antagonism, and the category of the subject. Correspondingly, Foreman in his ontological-hysteric drama, with no premeditated narrative strategy, prevents his reader from reaching premature conclusions and meanings. Foreman's theatre attempts to escape the socially conditioned self by means of releasing impulses as it demonstrates the sway of hysteria over ontology. There is thus a confluence between Laclau's critical concepts and the tenets of Foreman's ontological-hysteric theatre to represent the split character of the identity of the subject in the discursively constructed structures.

    Keywords: Post, Marxism, discourse theory, empty signifier, ontological, hysteric drama, category of the subject